Trong thời gian dịch Covid-19, rất nhiều người vì lo sợ dịch không đến bệnh viện khám hoặc chủ quan với sức khỏe của mình dẫn tới các biến chứng đáng tiếc do tăng huyết áp gây ra.

Cảnh báo cái chết âm thầm

Trường hợp của ông Đỗ Văn T. 51 tuổi, Hưng Yên, được người nhà đưa đến cấp cứu tại bệnh viện trong tình trạng liệt nửa người, chân tay yếu. Theo như vợ ông T. nói, ông bị cao huyết áp nhiều năm nay. Trong thời gian có dịch Covid-19 ông T. chủ quan không đến bệnh viện khám dù đã hết thuốc.

Ông T. được bác sĩ kê đơn thuốc uống hàng ngày và trong gói thuốc của ông có thành phần thuốc chống đông máu nhưng ông không biết, hết thuốc là ông dừng không uống.

Khi gia đình phát hiện ông T. ngã quỵ ở chân cầu thang đã đưa đi viện cấp cứu. Bác sĩ hỏi tiền sử và được biết ông có bệnh tăng huyết áp và hết thuốc từ lâu nhưng không điều trị tiếp.

Trường hợp của bà Nguyễn Minh H. 45 tuổi, Hà Đông, Hà Nội cũng tử vong vì đột quỵ chảy máu não. Bà H. có tiền sử tăng huyết áp nhưng chủ quan và chỉ sử dụng thuốc lá uống. Khi uống xong thuốc bà thấy không mệt mỏi nữa nên yên tâm huyết áp đã giảm và không đến bệnh viện khám lại.

Trong đợt cách ly, bà H. ở nhà vẫn đi thể dục đều. Tuy nhiên, buổi chiều bà kêu đau đầu, lên giường nằm nghỉ. Khi con gái gọi dậy ăn cơm đã thấy bà bất tỉnh. Dù gọi xe cấp cứu đến nhưng bác sĩ vẫn không cứu được vì ổ xuất huyết quá lớn.

Theo GS Phạm Gia Khải –nguyên viện trưởng Viện tim mạch Quốc gia, tăng huyết áp được xem là "sát thủ giấu mặt" và có thể gây ra cái chết bất đắc kỳ tử cho bất cứ ai. Tăng huyết áp là thủ phạm hàng đầu gây ra đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não, bệnh suy tim, suy thận, nhồi máu cơ tim.

Điều đáng báo động, GS Khải nhấn mạnh, đó là tỷ lệ bệnh này ngày càng tăng ở Việt Nam nhất là ở các thành phố lớn, tỷ lệ dân văn phòng, những người làm việc nhiều, ít vận động.

Theo thống kê vào những năm 1960, tỷ lệ tăng huyết áp ở người trưởng thành phía bắc Việt Nam chỉ là 1% và hơn 30 năm sau (1992) theo điều tra trên toàn quốc của Viện Tim mạch thì tỷ lệ này đã 11,2%, tăng lên hơn 11 lần. Đến năm 2008, tỷ lệ tăng huyết áp ở người độ tuổi 25-64 là 25,1%.

Đến năm 2015, có 18,9% người trưởng thành trong độ tuổi 18-69 tuổi bị tăng huyết áp, trong đó có 23,1% nam giới và 14,9% nữ giới. Còn nếu xét trong độ tuổi 18-25 tuổi thì tỷ lệ tăng huyết áp tăng từ 15,3% năm 2010 lên 20,3% năm 2015. Như vậy là cứ 5 người trưởng thành 25-64 tuổi thì có 1 người bị tăng huyết áp.

Điều nguy hiểm là người bệnh bị tăng huyết áp mà không biết chỉ đến khi xảy ra biến chứng mới phát hiện ra và bệnh nhân tăng huyết áp không điều trị đến nơi đến chốn cũng là nguyên nhân gây ra nhiều ca đột tử mà không biết nguyên nhân.

Triệu chứng của bệnh

Bs. Lê Quốc Thiên Quyền –Khoa Nội tim mạch- Bệnh viện Đa khoa quận Thủ Đức, TP.HCM chia sẻ, tăng huyết áp còn được gọi là một "sát thủ giấu mặt" bởi bệnh diễn ra một cách âm thầm, không triệu chứng. 

Gần 2/3 số người mắc bệnh tăng huyết áp tại Việt Nam không biết mình bị bệnh. Người bệnh vẫn có thể sinh hoạt, làm việc bình thường mà không có triệu chứng gì trong một khoảng thời gian dài.

Việc tăng huyết áp có thể chỉ được phát hiện tình cờ thông qua đo huyết áp ngẫu nhiên, khám sức khỏe định kỳ, hoặc biến chứng xảy ra.

Các chỉ số của huyết áp được khuyến cáo dưới 120/80 mmHg là huyết áp tối ưu, huyết áp bình thường: từ 120/80 mmHg trở lên; huyết áp bình thường cao: từ 130/85 mmHg trở lên.

Khi chỉ số huyết áp 140/90 mmHg trở lên được coi là tăng huyết áp độ 1, chỉ số từ 160/100 mmHg trở lên là tăng huyết áp độ 2, từ 180/110 mmHg trở lên là tăng huyết áp độ 3. Khi huyết áp luôn ở mức từ 140/90 mmHg trở lên thì được xem là tình trạng tăng huyết áp.

Bác sĩ Thiên Quốc cho biết, hầu hết những người bị tăng huyết áp đều không có triệu chứng. Một số người có thể có triệu chứng như đau đầu, mệt mỏi, giảm thị lực, đau tức ngực, khó thở, hồi hộp, lo âu, ù tai…

Để phòng bệnh tăng huyết áp, bác sĩ khuyến cáo tốt nhất cần đảm bảo cuộc sống vận động nhiều, tăng cường các thực phẩm như rau xanh, trái cây. Hạn chế ăn mặn, các thực phẩm giàu natri. Mỗi người nên giữ thói quen kiểm tra sức khỏe hàng năm ít nhất 1 đến 2 lần.