Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường là chủ đầu tư mỏ titan Nam Suối Nhum với diện tích hơn 515 ha. Mỏ titan này vừa xảy ra vụ sạt lở cát khiến 4 người chết nhưng đến nay chưa khởi tố vụ án. Từ 2015 đến nay, chủ đầu tư mỏ titan này nộp thuế hơn 360 tỷ đồng.

Không giám định được hiện trường

Mỏ titan Nam Suối Nhum của Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy phép khai thác từ tháng 4/2015, với diện tích hơn 515 ha, kéo dài từ xã Thuận Quý đến xã Tân Thành, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận. Thời gian khai thác là 23 năm.

Vào ngày 15/10/2022, tại mỏ titan Nam Suối Nhum đã xảy ra vụ sạt lở cát làm 4 công nhân tử vong.

Chủ đầu tư mỏ titan Nam Suối Nhum có mã số 4006024002 do Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Thuận cấp lần đầu vào ngày 13/6/2011, thay đổi lần 1 vào ngày 24/11/2017. Chủ đầu tư dự án là Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường, theo Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp số 0301906101 do Phòng đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM cấp lần đầu ngày 27/12/1999.

Tổng vốn đầu tư của dự án là hơn 95 tỷ đồng. Thời hạn hoạt động của dự án 23 năm, tính từ ngày 27/4/2015. Đáng nói, Dự án khai thác mỏ titan Nam Suối Nhum của Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường thuộc địa bàn ưu đãi đầu tư, được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép khai thác khoáng sản quặng titan-zircon bằng phương pháp lộ thiên.

Theo hồ sơ doanh nghiệp, Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường thuộc Tập đoàn Rạng Đông của ông Nguyễn Văn Đông (60 tuổi), tại Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.

Vào ngày 15/10/2022, tại mỏ titan Nam Suối Nhum đã xảy ra vụ sạt lở cát làm 4 công nhân tử vong. Hiện nay, mỏ titan Nam Suối Nhum của Công ty Tân Quang Cường vẫn hoạt động và chỉ tạm dừng tại khu vực xảy ra sạt lở.

Cơ quan CSĐT Công an huyện Hàm Thuận Nam được phân công thụ lý tin báo “Vi phạm các quy định về an toàn lao động” để tổ chức điều tra xác minh theo quy định pháp luật. Đến nay, cơ quan điều tra đã thu thập các tài liệu, chứng cứ liên quan.

Trả lời PV Tiền Phong, lãnh đạo Công an tỉnh Bình Thuận cho biết trong quá trình thụ lý xác minh tin báo, 3 ngành tố tụng của huyện Hàm Thuận Nam là Cơ quan CSĐT, Viện kiểm sát và Tòa án đã nhiều lần tổ chức họp để phân tích, đánh giá các tài liệu, chứng cứ chứng minh hành vi vi phạm về an toàn lao động của các cá nhân thuộc Công ty Tân Quang Cường để có căn cứ xử lý vụ việc khách quan theo đúng quy định pháp luật, tránh xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm.

Các cuộc  họp trên đều thống nhất cần phải trưng cầu giám định các nội dung liên quan đến hoạt động di dời bãi thải tạm của Công ty Tân Quang Cường.

Ngày 14/11/2022, Công an huyện Hàm Thuận Nam đã ra quyết định trưng cầu Sở Tài nguyên Môi trường Bình Thuận giám định nguyên nhân sạt lở cát bãi thải tạm tại khai trường 1 của Công ty Tân Quang Cường. Đến ngày 29/11/2022, Sở Tài nguyên Môi trường có văn bản trả lời, không có cơ sở để giám định nguyên nhân sạt lở cát bãi thải tạm tại khai trường 1 của Công ty Tân Quang Cường.

Ngày 16/2/2023, Công an huyện Hàm Thuận Nam tiếp tục ra quyết định trưng cầu Bộ Tài nguyên Môi trường giám định các nội dung liên quan đến hoạt động di dời bãi thả itạm của Công ty Tân Quang Cường như nguyên nhân sạt lở bãi thải tạm, phương pháp di dời cát thải tại bãi thải tạm có đảm bảo an toàn kỹ thuật lao động khi thực hiện hay không...

Đến 29/5, Bộ Tài nguyên Môi trường ban hành kết luận giám định nhưng chỉ kết luận, hoạt động di dời bãi thải tạm của Công ty Tân Quang Cường là hoạt động khoáng sản. Còn nguyên nhân sạt lở, phương pháp di dời bãi thải tạm có đảm bảo an toàn kỹ thuật lao động hay không thì Bộ xác định không thuộc chức năng, nhiệm vụ nên không trả lời.

Ngày 7/6, Công an huyện Hàm Thuận Nam tiếp tục ra quyết định trưng cầu Bộ Công Thương giám định các nội dung liên quan đến nguyên nhân sạt lở bãi thải tạm. Tuy nhiên, Bộ Công Thương từ chối tiếp nhận trưng cầu giám định với lý do hiện trường xảy ra sự cố không còn đảm bảo nguyên trạng, các công nhân trực tiếp tham gia thực hiện công việc di dời tại thời điểm xảy ra sự cố đã thiệt mạng.

Vì vậy, đến nay, việc trưng cầu giám định các nội dung liên quan không giám định được nên chưa đủ căn cứ xác định vụ sạt lở trên có dấu hiệu của tội phạm hay không.

Cơ quan CSĐT Công an huyện Hàm Thuận Nam đã tạm đình chỉ xác minh tin báo và tiếp tục xin ý kiến các cơ quan liên quan để xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật. Do đó, đến nay cơ quan chức năng vẫn chưa đủ căn cứ ra quyết định khởi tố vụ án “Vi phạm quy định về an toàn, vệ sinh lao động” xảy ra tại mỏ titan Nam Suối Nhum.

Đóng bao nhiêu thuế?

Trả lời câu hỏi của PV Tiền Phong liên quan đến mỏ titan Nam Suối Nhum đóng thuế như thế nào cho Bình Thuận khi khai thác mỏ trên khu đất rộng hơn 515 ha, lãnh đạo Cục Thuế tỉnh Bình Thuận cho biết đã ban hành các thông báo nộp tiền lần đầu và thông báo nộp tiền các lần tiếp theo theo từng năm.

Đến ngày 19/7, chủ đầu tư mỏ titan Nam Suối Nhum đã nộp ngân sách hơn 365 tỷ đồng tiền thuế.

Cụ thể, căn cứ Quyết định số 1427/QĐ-BTNMT ngày 15/6/2015 của Bộ Tài nguyên Môi trường về việc phê duyệt tiền cấp quyền khai thác mỏ titan Nam Suối Nhum, tính theo giá tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản tại thời điểm phê duyệt gần 67 tỷ đồng. Số tiền này, Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường được chia làm 12 lần nộp qua từng năm, đến nay mới đóng được hơn 40 tỷ đồng.

Ngoài ra, Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường phải nộp thêm tiền sử dụng nguồn nước công trình trạm bơm khai thác nước mặt Suối Nhum với tổng số tiền hơn 6,6 tỷ đồng, nộp hằng năm từ 2017-2021. Tại công trình trạm bơm khai thác nước mặt Suối Nhum, Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường phải đóng hơn 10 tỷ đồng quyền khai thác tài nguyên nước, nộp hằng năm từ 2022-2027. Đến nay, doanh nghiệp này  đã nộp được hơn 2,3 tỷ đồng.

Từ năm 2015 đến ngày 19/7, số thuế Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường (mã số thuế 0301906101) và chi nhánh Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường (mã số thuế 0301906101-002) đã nộp ngân sách hơn 360 tỷ đồng. Trong đó, Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường nộp hơn 320 tỷ đồng và chi nhánh Công ty TNHH Thương mạiTân Quang Cường nộp hơn 38 tỷ đồng.